Wracam, bo trzeba kilka rzeczy sprostować

Sporo liquidu przepłynęło przez nasze e-fajki od czasu, gdy ostatni raz tu pisałem. Impulsem do powrotu stał się kolejny frontalny atak na e-papierosy. Jeden z tekstów, który opublikowano w polskim internecie, znajdziecie tutaj. Już sam tytuł napawa grozą, gdy czytamy o „nieznanych chemikaliach”. Na szczęście można skonfrontować to, co pisze nasz rodzimy redaktor, z tym, co jest w publikacji oryginalnej. Streszczenie możecie sobie przeczytać np. tutaj. Od razu zastrzeżenie – to nie jest byle jaka praca stworzona w podrzędnej placówce badawczej – przygotowali ją naukowcy z jednej z najlepszych uczelni medycznych – Johns Hopkins University (JHU). Ale wróćmy do polskiego tekstu. Zacytuję: „zawierają inne w ogóle nieopisane chemikalia, mogące powodować ryzyko zdrowotne, o którym jeszcze nie wiemy.” Nie da się z tym nie zgodzić. Woda w kranie też je zawiera, powietrze, którym oddychamy też. Wszędzie są nieopisane chemikalia, setki, tysiące a nawet dziesiątki tysięcy. To jest właśnie swoisty chemiczny dramat. Metody analityczne są coraz czulsze, pozwalają nam wykrywać coraz więcej związków, w tym także i te, które występują w ilościach nano- i pikogramowych. W tym przypadku badacze z JHU zaprzęgli do roboty naprawdę wyrafinowaną technikę – LC-HRMS – połączenie chromatografii cieczowej (LC) z wysokorozdzielczą spektrometrią mas (HRMS). Nie będę jej tu szczegółowo omawiał, napiszę tylko, że LC służy do precyzyjnego separowania składników cieczy, a HRMS to specjalistyczna maszyna, która (mówiąc skrótowo) rozpoznaje rozmaite związki chemiczne, dopasowując je do znanej bazy. Naukowcy znaleźli setki związków, ale tak naprawdę nie udało im się określić, co to są za chemikalia – poza kilkudziesięcioma, które są znane i wielokrotnie były opisywane. Zaskakuje trochę to, że autorzy są zdumieni obecnością kofeiny (nie wiemy w jakich ilościach), która tak naprawdę jest niespecjalnie szkodliwa. Z drugiej strony ja byłem zaskoczony obecnością tlenku trójbutylofosfiny. Związek ten jest prekursorem pewnych pestycydów a także katalizatorem w przemyśle chemicznym. Jego obecność w liquidzie (w jakich ilościach? nie wiadomo) jest oczywiście niepożądana i dziwna.
Wróćmy do polskiego artykułu. Czytamy tam: „jak podkreśla autor badań, Carsten Prasse, są one wystarczające, żeby przestać traktować i promować e-papierosy jako zdrową alternatywę dla tradycyjnych papierosów.”
ECHHH… od 12 lat piszę regularnie, że e-papierosy nie są „zdrową alternatywą”, ale alternatywą dla palenia tytoniu o zdecydowanie mniejszej szkodliwości. I to naprawdę nie jest to samo.