Moje kolejne pismo do Ministerstwa Zdrowia

Jak pamiętacie, ponad miesiąc temu złożyłem wniosek o udostępnienie informacji publicznej przez MZ. Otrzymałem odpowiedź, którą uznałem za co najmniej niewystarczającą, a tak naprawdę kompletnie niepasującą do zadanych pytań. 8 września – dokładnie w tym samym dniu, w którym zaczęła się dla nas nowa era – wysłałem mój komentarz do tej odpowiedzi, który zamieszczam poniżej in extenso.
Nie zamierzam odpuszczać. Wiem, że niektórzy pukają się w głowę i uważają, że to walka z wiatrakami i totalny bezsens. Ale ja będę robił to dalej. Poczekam cierpliwie na odpowiedź, ale mam już pewne dalsze plany. Nie będę ich z oczywistych względów na razie ujawniał. Tak czy inaczej – blog nie znika. Cały czas czytam literaturę oraz wszelkie komentarze dotyczące EIN. Będę się do nich odnosił.
Teraz tylko jedna krótka sprawa: niektórzy nadinterpretują tę część ustawy, która mówi o miejscach publicznych. Uznają oni, że obejmuje to także np. park czy chodnik. Otóż – nie, tak nie jest. Zakaz dotyczy oczywiście między innymi takich miejsc jak sklepy, kościoły czy autobusy/tramwaje/pociągi, ale jak na razie nie ma zakazu chmurzenia np. na ławce w parku. To tyle na ten moment. A teraz możecie sobie przeczytać pismo. Wszelkie komentarze (w tym krytyczne) są jak najbardziej pożądane.

---

Szanowni Państwo

W dniu 22 sierpnia otrzymałem odpowiedź na mój wniosek o udostępnienie informacji publicznej zgodnie z zapisami stosownej ustawy. Zgodnie z prośbą informacje przyjąłem, ale absolutnie nie oznacza to, że uznaję je za wystarczające. Po dokładniej analizie mogę stwierdzić, że tak naprawdę nie stanowią one odpowiedzi na żadne z moich konkretnych pytań. Pozwolę sobie to uzasadnić.

Już na samym wstępie MZ próbuje dowodzić, że tak naprawdę mój wniosek jest niezgodny z ustawą.

Cytat z Państwa odpowiedzi:

„Informacja wymieniona w Pana wniosku nie ma cech informacji publicznej i nie jest też żadną z informacji wskazanych w art. 6 ustawy”

Pozwolę sobie nie zgodzić się z tą interpretacją. Art 6, pkt 4 litery b i c jednoznacznie stwierdzają, że informację publiczną stanowią:
„stanowiska w sprawach publicznych zajęte przez organy władzy publicznej i przez funkcjonariuszy publicznych w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego, treść innych wystąpień i ocen dokonywanych przez organy władzy publicznej.”

Wystąpienie pana Pinkasa (ministra – organu władzy publicznej) na forum Senatu ewidentnie jest stanowiskiem w sprawie publicznej (proces legislacyjny). Nie muszę chyba dodawać, że to wystąpienie jest także oceną dokonywaną przez organ władzy. Dlatego też nadal uważam, że wniosek był w pełni zasadny.

Przejdę teraz do szczegółowego komentarza dotyczącego każdej części Państwa odpowiedzi:

Pytanie nr 1 dotyczyło stwierdzenia ministra, że „liczba prac dotyczących szkodliwości e-papierosów rośnie w postępie geometrycznym”. Państwa odpowiedź absolutnie nie ma nic wspólnego z moim pytaniem. Dostałem kilkanaście odnośników do różnych dokumentów, z których praktycznie żaden nie odnosi się stricte do szkodliwości (bo trudno np. uznać za taki artykuł „High International Electronic Cigarette Use Among Never Smoker Adolescents” czy też moskiewskie dokumenty FCTC). Pan minister mówił o postępie geometrycznym – w odpowiedzi na moje pytanie nie ma nawet śladowego odniesienia się do tego. A wymowa tego zdania jest jednoznaczna: lawinowo rośnie liczba badań pokazujących, że e-papierosy są bardzo niebezpieczne. Śledzę badania naukowe na ten temat od 7 lat, a więc mogę jednoznacznie stwierdzić, że pan minister mija się z prawdą.

Odpowiedzi na pytania 2 i 3 także nie odnoszą się do moich pytań. W żadnej z przytaczanych prac nie ma informacji o tym, że 65% młodzieży do lat 17 używa/ło elektronicznych inhalatorów nikotyny. Jaki był cel przytoczenia przez p. Pinkasa nieistniejących danych na forum Senatu można się tylko domyślać.

Co do pytania nr 2 proszę o wyjaśnienie: czy w którejkolwiek z przytaczanych w odpowiedzi prac znajdują się dane dotyczące problemów z odpornością czy też chorób naczyń? Moim zdaniem w żadnej.

Absolutnym curiosum jest natomiast odpowiedź na pytanie 4 – dotyczące syntetycznej nikotyny, rzekomo stosowanej w elektronicznych papierosach. Wielokrotnie czytałem fragment zaczynający się od „Nawiązując do pytania czwartego”, a kończący się „regulacjami dotyczącymi stężenia nikotyny i stosowania różnych dodatków”. O jakim szerszym kontekście mowa? Informacja ministra dotyczyła syntetycznej nikotyny i jej dotyczyło moje pytanie. Tutaj nie ma „szerszego kontekstu” i ona nie należy do żadnych „kategorii substancji stosowanych do produkcji płynów”. Syntetyczna nikotyna – w przeciwieństwie do uzyskiwanej ze źródeł naturalnych nie jest żadną kategorią, tylko konkretnym dostępnym na rynku związkiem chemicznym. I o nim mówił pan minister. Mówił o tym, że uzależnia silniej niż zwykła nikotyna. I tego dotyczyło moje pytanie. Ponawiam je: w jakich produktach (konkretnie) jest używana syntetyczna nikotyna i na podstawie jakich publikacji minister twierdzi, że jest ona silniej uzależniająca. Zaznaczam, że jestem chemikiem i jestem w stanie położyć na szalę całe moje wykształcenie, że żaden organizm żywy nie jest w stanie rozróżnić cząsteczki syntetycznej od wyekstrahowanej z roślin. Czy pan minister lub ktokolwiek z ministerstwa położy swoje wykształcenie na drugiej szali? A może jednak uczciwiej byłoby przyznać, że pan minister zwyczajnie minął się z prawdą (mówiąc eufemistycznie)?

Co do pytania nr 5, dotyczącego pana prof. Gerry’ego Stimsona. Odpowiedź ministerstwa w tym przypadku jest dla mnie skrajnie szokująca. Sugerowanie, że raport Public Health England (przypominam – jest to brytyjska organizacja rządowa!) nie jest bezstronny jest poważną insynuacją, która może spotkać się z odpowiedzią ze strony Wielkiej Brytanii. Co więcej – jeśli uważacie Państwo, że zaproszenie na konferencję naukową, jaką jest Global Forum on Nicotine (GFN)można uznać za działalność lobbingową, to jest to tym większe curiosum. Jak Państwo definiują lobbing? Przypominam, że GFN jest międzynarodową konferencją naukową, która nie jest sponsorowana przez żadną firmę tytoniową czy też związaną z producentami papierosów elektronicznych. Jedynym źródłem jej finansowania są tzw. conference fees wnoszone przez uczestników, co explicite było napisane w zaproszeniu wystosowanym do ministerstwa. Intencją organizatorów było umożliwienie uczestnictwa ludziom odpowiedzialnym za przygotowanie przepisów prawnych w dyskusjach dotyczących tego właśnie tematu.

Reasumując – uważam, że odpowiedź na mój wniosek jest co najmniej niepełna, a tak naprawdę nie zawiera rzetelnej odpowiedzi na żadne z
pytań. Dlatego też proszę raz jeszcze o precyzyjną odpowiedź na pytania 1-4 oraz doprecyzowanie odpowiedzi na pytanie nr 5.

Na koniec jeszcze jedna uwaga, tym razem osobista. Bardzo proszę o prawidłowe odczytanie mojego nazwiska i używanie go we właściwej formie.